Tümsek aynalar

Konveks aynalar-Tümsek aynalar

Işığın tümsek aynadaki yansıma kanunları

Tümsek ayna   dış kısmına ışıkların düştüğü  küresel  bir yansıtıcı yüzeydir.(yada küre parçası yüzeyli). Bu aynalara dağıtıcı aynalar da diyebiliriz çünkü üzerilerine düşen ışıklar bir odak noktasında toplanmadığı gibi etrafa dağılır ve yoğunluklarını kaybederler.
Biraz şaşırtıcıdır ancak bu özelliği olan aynalar ışığı çok geniş alana yaydıklarından  geniş görüş mesafesine sahiptirler.Bu yüzden mesela araba dikiz aynalarında tümsek aynalar kullanılırlar.Mağazalarda   vs koridorları kontrol etmek için de bu tğr aynaların kullanıldığını görmüşsünüzdür.

Bu aynalarda oluşan görüntüler  zahiridir ve bir perde üzerine düşürülemezler (düz yada çukur  aynalarda olduğu gibi).Görüntü daima yüzeyin arkasında oluşur.Bütün oluşan görüntüler  düz,zahiri ve objenin gerçek ölçüsüne göre küçüktürler.
Tümsek ve çukur aynaları elinize bir kaşık alıp  tümsek ve çukur yüzeylerine bakarak inceleyebilirsiniz.

Tümsek Aynada Özel Işınlar ve görüntü oluşumu:
1. Konveks  aynaya paralel doğrultuda gelen ışınlar uzantısı odaktan geçecek şekilde yansırlar. Aynı zamanda zahiri odaktan geçecekmiş gibi gelen ışınlar da paralel olarak yansır.

 2. Konveks aynanın merkezinden geçecekmiş gibi  gelen ışınlar kendi üzerinden geri yansır.

3. Konveks yani tümsek  aynanın tepe noktasına doğru gelen ışınlar asal eksenle eşit açı yapacak şekilde yansır.Yani asal eksene geliş açısıyla gidiş açısı aynıdır. 

4. Tümsek aynaya  odak noktasından geçerek  gelen ısın uzantısı F /2’ den geçecek şekilde yansır.

5. Tümsek aynaya rastgele bir ısın geldiğinde ise ; normali olan merkezden gelen çizgi ile eşit açı yapacak şekilde yansır.(Aynı tepe noktasına düştüğünde   olduğu gibi)

Yardımcı odak  ve odak düzlemi yardımıyla yansıyan ısının çizilmesi;

Aynadan yansıyan ısınları çizmek için;
1. Aynanın merkezinden geçen ve gelen ısına paralel olan ikincil bir eksen çizilir.
2. Asal eksene dik olan ve odaktan geçen odak düzlemi çizilir.
3. Yukarıda elde ettiğimiz İki eksenin kesiştiği nokta, ikincil odaktır ve yansıyan ısın bu noktadan geçer.