Çukur Aynalar (Konkav aynalar)
Işık eğilmez bükülmez.Bir nesneyle karşılaşıncaya kadar ,düz bir doğrultuda hareket eder.Bu ışığın önemli bir özelliğidir.Hem sanki bir maddeymiş gibi davranır hemde dalga özellikleri gösterir.Işık ışınları kısa veya uzun olabilirler fakat her zaman için doğrusaldırlar.
Çukur ayna içi yansıtıcı olan bir küre parçasıdır.
Paralel rays: Paralel ışınlar
Principal axis: ana eksen
Focus: Odak noktası
Focal Length: Odak uzaklığı
Gelin şimdi saniyede 300000 km hızla giden ışığın çukur aynaya çarptığında neler olduğuna bakalım.
Temel fizik;
Uzayda hareket eden ışık ki doğrusal hareket eder, eninde sonunda bir yüzeyle karşılaşır.Eğer yüzey yarı saydamsa ışık maddeden geçerken bir kısmı da yansır. ancak geçişten sonra görüntüde bozulmalar dalgalanmalar olur.Eğer yüzey saydamsa(cam,su ,vs) ışığın büyük çoğunluğu maddeden geçecek ve ışık yoluna devam edecektir.
Eğer yüzey ışığın büyük çoğunluğunu yansıtırsa böyle yüzeylere ayna denir .Aynalar konusunda 2 kanun olayları anlamamızı kolaylaştırır.
1-Aynaya gelen ışının yüzey normaline göre geliş açısıyla gidiş açısı aynıdır.Bu kanun tüm aynalar ve tüm ışınlar için geçerlidir.
2-Görüntü oluşumu ancak ışın perdeye düşerse olur fakat aynalar perdeleme yapmazlar.
Bir de ışığı ne geçirip ne yansıtan yüzeyler vardır onlara da mat yüzeyler denir bu mat yüzeyler de güneş enerjisi bakımından kullanıldığı yerler olduğundan önemlidir. Neyse biz gene gelelim çukur aynalara:
Zahiri görüntü Gerçek gmrüntü:
Düz aynalar zahiri görüntü oluştururlar çukur aynalar ise gerçek görüntü. Gerçek görüntü zahiri görüntü farkı şudur;
- Gerçek görüntü aynanın önünde zahiri görüntü arkasında oluşur
- Gerçek görüntü bir perdeye düşürülebilir zahiri görüntü düşürülemez
Perdeye düşürülmüş gerçek görüntü
Çukur aynada cismin odaktan daha uzakta olma durumu :Gerçek ama ters görüntü oluşur
Bir noktadan aynaya giden ışınlar yansıdıktan sonra gerçek ortamda gene birleşirlerse gerçek
görüntü oluşur da diyebiliriz.
Yukardaki animasyonda çukur aynadaki tüm varyantlara göre görüntü oluşması durumu .Görüldüğü gibi sanal görüntü sadece cisim odakla ayna arasındayken oluşur.Cisim odak noktasındaysa görüntü oluşmaz ...
Eğer cisim odakla ayna arasındaysa görüntü düz sanal ve büyüktür. Çukur aynalarda odağı geçtiğimiz görüntünün düzelmesinden de anlaşılabilir pratikte.
Diğer aynaları hatırlayalım :
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder